โลโก้ และสัญลักษณ์เครื่องหมายต่างๆ ที่นักออกแบบโลโก้ควรรู้
การแบ่งประเภท และชื่อเรียกเครื่องหมายโลโก้ของไทยในปัจจุบัน
อ้างอิงเนื้อหา: หนังสือการออกแบบอัตลักษณ์ , อ้างอิงภาพประกอบ: LogoBigbang , https://www.bigbang.co.th/Logo-Design
การแบ่งประเภทเครื่องหมายการค้าต่างๆ นั้นทำได้ค่อนข้างยาก และบางครั้งไม่ชัดเจน ทั้งนี้เนื่องมาจากผู้เรียกมีความประสงค์ที่จะให้ชื่อนั้นมีความเฉพาะตนยิ่งขึ้น รวมทั้งสามารถอธิบายถึงลักษณะของเครื่องหมาย หรือสัญลักษณ์นั้นได้ด้วย อย่างไรก็ดีประเทศไทยได้มีการแบ่งการเรียกชื่อเครื่องหมายตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2534 ซึ่งกำหนดให้มีเครื่องหมาย 4 ชนิดคือ
1. เครื่องหมายการค้า ที่เจ้าของเครื่องหมายโลโก้ มีเจตนาจะใช้ในลักษณะเกี่ยวข้อง หรือเป็นที่โลโก้กับสินค้าของตน เพื่อแสดงให้บุคคลทั่วไปเห็น และเข้าใจว่าสินค้าที่ใช้เครื่องหมายของเจ้าของเครื่องหมายการค้านั้น แตกต่างไปจากสินค้าที่มีการใช้เครื่องหมายของบุคคลอื่น ตัวอย่างเครื่องหมายการค้าเช่น Sony เป๊ปซี่
2. เครื่องหมายบริการ หมายถึงเครื่องหมายโลโก้ที่เจ้าของเครื่องหมายใช้ หรือมีเจตนาในลักษณะที่เป็นการเกี่ยวข้องกับการบริการของตน เพื่อเป็นการแสดงให้บุคคลทั่วไปทราบว่าบริการที่ใช้เครื่องหมายในบริการนั้น แตกต่างไปจากบริการที่ใช้เครื่องหมายบริการของบุคคลอื่น ตัวอย่างเครื่องหมายบริการได้แก่ เครื่องหมายโลโก้รูปนกวายุภักษ์ของธนาคารกรุงไทย
3. เครื่องหมายรับรอง หมายถึงเครื่องหมายโลโก้ที่เจ้าของเครื่องหมายรับรองใช้ มีเจตนาที่จะใช้ในลักษณะที่เป็นโลโก้เกี่ยวข้องกับสินค้า หรือบริการของบุคคลอื่น ซึ่งมิใช่เป็นการใช้เพื่อรับรองสินค้า หรือบริการของผู้เป็นเจ้าของของเครื่องหมายรับรองเอง การรับรองสินค้า หรือบริการของบุคคลอื่นนั้น จะต้องใช้เป็นการรับรองเกี่ยวกับแหล่งกำเนิด ส่วนประกอบ วิธีการผลิต คุณภาพ หรือคุณลักษณะของสินค้า นอกจากนี้ยังหมายถึงสภาพคุณภาพ และเป็นการแยกชนิด หรือคุณลักษณะของบริการร้านนั้นด้วย โดยตัวอย่างของการแบ่งเครื่องหมายรับรอง แบ่งออกเป็นเครื่องหมายรับรองของภาครัฐ เช่น เครื่องหมายอยของกระทรวงสาธารณสุข เป็นต้น
4. เครื่องหมายร่วม หมายถึงโลโก้เครื่องหมายการค้า หรือเครื่องหมายบริการที่ใช้ หรือมีเจตนาจะใช้โดยกลุ่มบริษัท หรือกลุ่มรัฐวิสาหกิจกลุ่มเดียวกัน โดยกลุ่มสมาชิกของสมาคม สหกรณ์ สหภาพ สมาพันธ์ กลุ่มบุคคล หรือกลุ่มองค์กรต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นของรัฐ หรือเอกชน เครื่องหมายร่วมจะมีเจ้าของที่นำมาจดทะเบียนเพียงรายเดียวมีส่วนร่วมใช้ รายอื่นจะมีสิทธิ์ในการใช้เครื่องหมายร่วมเสมือนหนึ่งเป็นเจ้าของเครื่องหมายร่วมนั้นเอง ตัวอย่างเครื่องหมายร่วมในประเทศไทยยังไม่อาบทราบแน่ชัดว่าจะมีเครื่องหมายการค้า หรือเครื่องหมายบริการใด จดทะเบียนเป็นเครื่องหมายร่วมบ้างหรือไม่แต่ถ้าดูจากเจตนาการใช้แล้ว จะเห็นได้ว่าโลโก้เครื่องหมายการค้า รูปช้างรูปตะกร้อ ของ บริษัท ปูนซิเมนต์ไทยจำกัด ซึ่งใช้กับสินค้าของบริษัทในเครือเดียวกันหลายบริษัท มีลักษณะเป็นเครื่องหมายร่วมได้